Bệnh xơ gan và những điều cần biết

Xơ gan là tình trạng tổn thương trong các tế bào gan. Như chúng ta đã biết gan là một cơ quan nội tạng lớn nhất của cơ thể, hoạt động với hơn 500 chức năng khác nhau. Gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa các chất được ví như bộ máy hóa học của cơ thể. Xơ gan là bệnh mãn tính khiến các chức năng gan suy giảm, gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống. Xơ gan nếu không được hỗ trợ và điều trị kịp thời sẽ dấn đến các biến chứng nguy hiểm như ung thư gan.

Xơ gan là bệnh ngây tử vong cao thứ hai sau ung thư gan

Triệu chứng của xơ gan

Xơ gan cũng nhưng các bệnh viêm gan thường không có các triệu chứng cụ thể ban đầu, chỉ khi bệnh đã tiến triển nặng hoặc chuyển sang các giai đoạn khác thì mới có các biểu hiện rõ rệt. Một vài biểu hiện thường gặp của bệnh xơ gan là:

• Cơ thể suy nhược: mệt mỏi, đau đầu
• Rối loạn tiêu hóa: ăn không tiêu, kém ăn, rối loạn đại tiểu tiện
• Buồn nôn, nôn ra máu
• Vàng da vàng mát, kèm theo đó là mẩn ngứa
• Phù nề hai chân
• Suy giảm chức năng sinh lý tình dục
• Cổ trướng
• Hôn mê gan, suy thận

Nguyên nhân dẫn đến xơ gan

• Xơ gan do rượu: đây là nguyên nhân thường gặp ở châu Âu.  Rượu là một loại có độ cồn rất cao và còn có nhiều chất độc khác, trong đó nếu rượu không tinh khiết thì khi uống rượu càng nhiều và thời gian càng kéo dài thì rất dễ dẫn đến xơ gan.
• Xơ gan do virus: hay gặp nhất đó là viêm gan B, C. Người mắc bệnh viêm gan mãn tính nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến xơ gan, ung thư gan
• Xơ gan do ký sinh trùng: đối với ký sinh trùng có 3 loại hay gặp làm tổn thương tế bào gan và đưa đến xơ gan, đó là: Lỵ amip, ký sinh trùng sốt rét và sán lá gan.
• Xơ gan do tình trạng ứ mật đọng kéo dài: mật bị ứ đọng do viêm, tắc đường mật (cả đường mật trong gan và ngoài gan). Mật sẽ tác động làm ảnh hưởng, tổn thương tế bào gan dần dần dẫn đến xơ gan.
• Xơ gan do nhiễm độc: sự tích tụ chất độc trong gan dẫn đến phá huỷ mô và gây xơ gan. Trong bệnh ứ đọng chất sắt, bệnh nhân có khuynh hướng hấp thụ quá độ sắt từ thức ăn. Theo thời gian, sự tích tụ sắt xảy ra trong các cơ quan khác nhau gây xơ gan, viêm khớp, phá huỷ cơ tim dẫn đến suy tim, và rối loạn chức năng tinh hoàn.
• Xơ gan do thuốc: người có phản ứng bất thường với vài loại thuốc, tiếp xúc lâu ngày với chất độc cũng có nguy cơ bị xơ gan.
• Xơ gan do suy tim: suy tim ở những người có bệnh van tim, viêm màng ngoài tim dày dính cũng dẫn đến xơ gan.

Biến chứng của bệnh xơ gan

Xơ gan là bệnh lý mãn tính và có nguy cơ tử vong cao sau ung thu gan. Khi xơ gan chuyển sang các biến chứng thì thường rất nặng nề. Các biến chứng của bệnh xơ gan là:

Xuất huyết tiêu hóa như nôn ra máu lượng nhiều, đi ngoài phân đen hoặc ra máu do vỡ tĩnh mạch thực quản.Xơ gan khiến cho dòng máu đi qua gan bị cản trở, dẫn đến  áp lực tại tĩnh mạch cửa cũng như tại các hệ nối cửa-chủ tăng cao, đặc biệt là làm giãn tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch phình vị dạ dày. Các tĩnh mạch này khi giãn quá mức sẽ bị vỡ, gây ra ói máu đỏ tươi lượng nhiều và đi cầu phân máu. Nếu không xử trí kịp thời dễ gây tử vong.

Suy dinh dưỡng: xơ gan khiến cho quá trình hấp thu các chất dinh dưỡng cho cơ thể gặp nhiều  khó khăn hơn dẫn đến sức khỏe suy yếu và mất trọng lượng cơ thể.

Nhiễm trùng: đây là biến chứng thường gặp nhất. Gan tham gia vào các chức năng miễn dịch bảo vệ cho cơ thể chống lại nhiễm trùng. Vì vậy, bệnh nhân xơ gan rất dễ bị nhiễm trùng, ví dụ như nhiễm trùng dịch báng, viêm phổi, nhiễm trùng máu… Tình trạng nhiễm trùng có thể làm cho bệnh gan nặng lên và thúc đẩy các biến chứng khác xuất hiện dồn dập như hôn mê gan, suy thận…

Hôn mê gan – não gan: gan bị xơ khiến các chức năng gan suy giảm không thể đào thải các chất độc trong cơ thể. Trong các trường hợp bị xơ gan nặng, các độc tố có hại ở ruột đi vào máu và tích tụ lại trong não gây ra bệnh não gan với các triệu chứng rối loạn tri giác từ lẫn lộn tiến đến hôn mê gan và tử vong.

Ung thư gan: người mắc bệnh xơ gan nguy cơ rất cao dẫn đến tình trạng ung thư gan do vậy mà các bác sĩ thường khuyên người bệnh khoảng từ 3 – 6 tháng đi khám kiểm tra bằng cách làm siêu âm bụng và thử máu định lượng AFP để có thể phát hiện sớm ung thư gan.

Điều trị xơ gan

Xơ gan là bệnh lý mãn tính vì vậy để điều trị bệnh xơ gan chỉ có thể điều trị từ nguyên nhân gây bệnh và biến chứng.

Điều trị nguyên nhân

Đối với người nghiện rượu: Người xơ gan tuyệt đối phải ngừng sử dụng rượu. Việc để người nghiện rượu cai hoàn toàn được rượu là rất khó vì vậy hãy nhờ tới bác sĩ để có một  chường trình điều trị cai nghiện rượu thích hợp

Người mắc các bệnh viêm gan: Người mắc viêm gan B, C cần được điều trị tốt nhất để tránh các thiệt hại cho các tế bào.

Điều trị biến chứng

Giảm chất lỏng tích lũy ở ổ bụng gây cổ trướng hoặc ở chân gây hiện tượng phù nề: chất lỏng tích lũy đó có thể được quản lý bằng một chế độ ăn thấp natri và thuốc. Tích tụ chất lỏng nặng hơn có thể đòi hỏi thủ tục để tháo chất lỏng hoặc phẫu thuật để làm giảm áp lực.

Giảm tình trạng tăng áp lực trong tĩnh mạch cửa: thuốc huyết áp có thể kiểm soát áp lực ngày càng tăng trong các tĩnh mạch trên gan. Điều này có thể ngăn ngừa chảy máu nặng. Phẫu thuật đặt một stent để giữ tĩnh mạch mở cổng cũng có thể cần thiết. Bác sĩ có thể đề nghị một quy trình nội soi để kiểm tra các tĩnh mạch ở thực quản và dạ dày có dấu hiệu chảy máu.

Điều trị nhiễm trùng: có thể dùng thuốc kháng sinh hoặc điều trị các bệnh nhiễm trùng khác.

Sàng lọc ung thư gan: người mắc bệnh xơ gan nên đi khám xét nghiệm máu định kỳ và khám siêu âm ổ bụng để tìm những dấu hiệu của ung thư gan nếu có.

Điều trị não gan: bác sĩ có thể hướng dẫn xem các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh não gan, có thể là từ sự nhầm lẫn và thay đổi nhẹ trong suy nghĩ để hôn mê. Thuốc men có thể giúp điều trị bệnh não gan.

Phẫu thuật cấy ghép gan. 

Những người bị xơ gan có thể yêu cầu ghép gan nếu gan của họ không hoạt động lâu hơn (suy gan). Ghép gan là một thủ tục để loại bỏ gan và thay thế bằng gan toàn bộ từ một nhà tài trợ đã chết hoặc với một phần của gan từ một nhà tài trợ sống.

Phòng ngừa bệnh xơ gan

• Nói không với rượu: Rượu là thuốc độc cho cơ thể, không chỉ riêng xơ gan mà còn rất nhiều bệnh khác về gan nguyên nhân từ rượu vì vậy để phòng ngừa và bảo vệ gan của mình hãy hạn chế và tránh xa rượu.
• Ăn một chế độ ăn thấp natri. Dư thừa muối có thể gây ra cơ thể giữ lại chất lỏng ở bụng và chân. Sử dụng thảo dược cho gia vị thực phẩm thay vì muối. Chọn chuẩn bị thức ăn ít natri.
• Ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi: Một chế độ ăn khoa học và lối sống lành mạnh là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏa mỗi người. Để chống lại các căn bệnh và phòng ngừa bệnh xơ gan nên ăn nhiều loại trái cây và rau. Chọn protein không dính mỡ như các loại đậu, gia cầm hoặc cá. Tránh hải sản tươi sống.
• Uống nhiều nước: Đây là cách thanh lọc gan tốt nhất. Chỉ với 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày đã giúp lá gan được thanh lọc.
• Tránh nhiễm trùng. Xơ gan làm cho khó khăn hơn chống lại nhiễm trùng. Tự bảo vệ mình bằng cách tránh những người bị bệnh và rửa tay thường xuyên.
• Tiêm phòng các bệnh như viêm gan B, C và D, cúm và viêm phổi là những biện pháp tối thiểu. Khi mắc các bệnh viêm gan, bệnh nhân cần kiểm tra khám định kỳ để điều trị và kiểm soát mức độ tổn thương gan.
• Sử dụng toa thuốc cẩn thận: Gan xơ làm cho khó khăn hơn để loại bỏ thuốc từ hệ thống cơ thể. Vì lý do này, hãy hỏi bác sĩ trước khi dùng bất cứ loại thuốc nào, bao gồm cả thuốc không cần toa. Nói chung, tránh aspirin và các thuốc chống viêm không steroid khác, ví dụ như ibuprofen và naproxen. Nếu có tổn thương gan, bác sĩ có thể khuyên nên dùng acetaminophen để giảm đau.

Xơ gan rất khó điều trị và tốn kém. Các cụ thường có câu “phòng bệnh hơn chữa bênh” vì vậy  ngay từ bây giờ hãy bảo vệ lá gan của mình.

Theo eupharma.vn