Nhận biết gan đang bị tổn thương

Gan là một cơ quan quan trọng đảm nhận hơn 500 chức năng khác nhau của cơ thể, vì vậy mà giữ cho lá gan luôn khỏe mạnh là điều vô cùng cần thiết. Tuy nhiên trong cuộc sống khó tránh khỏi những tác động gây tổn thương cho gan, nhận biết được gan đang bị tổn thương để kịp thời bảo vệ, ngăn chặn các bệnh biến chứng về lá gan là điều mọi người cần được biết.

Chức năng của gan

Như chúng ta đã biết gan là cơ quan nội tạng lớn nhất, so với cơ thể thì đứng thứ 2 sau da. Gan đảm nhận hơn 500 chức vụ khác nhau và được oi là nhà máy hóa chất của cơ thể. Có 5 chức năng quan trọng của gan cần được kể đến đó là:

Chuyển hóa đường:

Đường nằm trong các chất dinh dưỡng đi vào cơ thể ở các dạng đường đơn, đôi, tinh bột. Đây là chất quan trọng nuôi sống chính cho óc,  hồng huyết cầu, bắp thịt và thận. Khi thức ăn đi vào cơ thể, gan đảm nhận chức năng phân hóa chế tạo và cung cấp đường cho cơ thể. Dù đường đi vào cơ thể bằng dạng nào thì gan cũng sẽ chuyển hóa chúng về dạng đường đơn để cơ thể hấp thu được. Một khi chức năng này của gan bị chai lỳ hoặc ngừng hoạt động thì hệ quả sẽ hết sức nguy hiểm.

Chuyển hóa và sản xuất acid béo:

Acid béo là nguồn năng lượng dự trữ của cơ thể là thành phần chính của nhiều loại mỡ (lipids) quan trọng, kể cả chất triglyceride. Khi thức ăn đi vào cơ thể  gan sẽ tiếp hành tiếp nhận và biến chế các chất mỡ và cholesterol thành những chất đạm mỡ. Chất mỡ này vừa là nguồn nguyên liệu quý báu khi đói, vừa là những thành phần cơ bản của nhiều chất hóa học và kích thích tố khác nhau. Sự điều chỉnh các chất mỡ này là một trong những yếu tố quan trọng bảo vệ cơ thể chúng ta trước nhiều bệnh tật.

Bài chế thoái biến đạm:

Gan là cơ quan chính đảm nhận chức năng bào chế và thoái biến đạm. Trung bình mỗi ngày gan bào chế khoảng 12g chất albumin, một trong những chất đạm quan trọng nhất trong cơ thể. Khi gan bị tổn thương chai lỳ, chất albumin giảm dần, dễ đưa đến phù thủng. Ngoài ra, gan là cơ quan chính bào chế những yếu tố đông máu (clotting factors). Khi gan bị viêm lâu năm, sự đông đặc của máu trở nên khó khăn, người bệnh dễ bị chảy máu. Hơn nữa, khi thiếu chất đạm, bệnh nhân viêm gan sẽ dễ bị nhiễm trùng và các vết thương sẽ khó lành hơn.

Đào thải độc tố:

Gan đảm nhận chức năng đào thải độc tố ra khỏi cơ thể qua các đường khác nhau. Với các loại cặn bã, chất độc dễ đào thải sẽ được gan chuyển xuống thận để đào thải qua hệ bài tiết, đối với các chất độc tố tan trong mỡ sẽ được gan giải hóa làm giảm mức độ độc hại trước khi chuyển chúng thành dạng dễ hòa tan để đào thải. Khi gan bị tổn thương, chức năng gan suy giảm sẽ dẫn đến việc các chất độc hại ứ đọng lại trong cơ thể.

Tổng hợp chất mật:

Chất mật được chế tạo trong tế bào gan, sau đó sẽ được cô đọng và dự trữ trong túi mật. Sau mỗi bữa cơm, chất mật sẽ theo ống dẫn mật đi xuống tá tràng, trà trộn với thức ăn và giúp cơ thể nhũ hóa các chất béo. Khả năng sản xuất chất mật của người bị chai gan sẽ từ từ giảm dần gây ra trở ngại trong vấn đề hấp thụ chất mỡ và chất béo.

Các triệu chứng gan bị tổn thương

Gan bị tổn thương kéo theo chức năng gan sẽ suy giảm ảnh hưởng lớn tới sức khỏe con người vì vậy nhận biết sớm được các tổn thương gan sẽ dễ dàng điều trị và khác phục. Một số biểu hiện triệu chứng để biết gan bị tổn thương:

• Cơ thể suy nhược mệt mỏi: hiện tượng sớm gặp nhất của tình trạng gan bị tổn thương đó chính là cơ thể mệt mỏi, ăn không ngon miệng, chán ăn, buồn nôn, cơ thể suy nhược và tình trạng mệt mỏi ể oải sẽ kép dài.
• Gặp các vấn đề về tiêu hóa: gan giữ vai trò quan trọng trọng việc chuyển hóa thức ăn và đào thải chất độc khi gan bị tổn thương người bệnh sẽ gặp rắc rối lớn với hệ tiêu hóa. Các vấn đề thường gặp đó là táo bón, thường xuyên gặp hội chứng kích thích ruột, phân chuyển màu nâu sậm, trướng bụng khó tiêu…
• Vàng da vàng mắt: khi da, móng tay hay mắt có hiện tượng chuyển màu vàng thì chắc chắn bạn đã gặp vấn đề nghiêm trọng về gan, đừng chần chừ mà hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa gan để khám và làm xét nghiệm.
• Bắt đầu gặp hiện tượng máu khó đông: gan sản sinh ra fibrinogen một protein quan trọng trong việc hình thành máu đông, vì vậy khi gặp phải hiện tượng máu khó đông thì không loại trừ việc gan bạn đã bị tổn thương.
• Rối loạn hệ thần kinh: tổn thương ở gan có thể dẫn đến các hiện tượng rối loạn thần kinh vì gan có tác động lớn đến việc nuôi sống óc, những rối loạn thần kinh thường xảy ra khi gan bị tổn thương chính là tê chân tay, tâm trạng dễ thay đổi, dễ kích động, lú lẫn, có ảo giác…
• Hơi thở có mùi khó chịu: gan tổn thương sản sinh rất nhiều ammonia khiến cho hơi thở có mùi hôi khó chịu đây không phải là điều mà ai cũng biết.
• Ngứa ngáy xuất hiện: gan tổn thương chức năng giải độc kém dẫn đến việc ứ đọng chất độc trong cơ thể, khi chất độc không đào thải được ra bên ngoài sẽ hình thành dưới da dẫn đến hiện tượng ngứa ngáy mẩn ngứa.

Vì sao gan lại bị tổn thương?

Nguyên nhân dẫn tới việc gan bị tổn thương:

• Do bia rượu
• Do trong tĩnh mạch có cục máu đông khiến cho quá trình chuyển hóa gặp vấn đề.
• Do sắt lắng đọng quá nhiều trong tế bào gan
• Do virus tấn công lá gan: viêm gan
• Do gan bị xơ, ung thư
• Do rối loạn chuyển hóa
• Do rối loạn di truyền
• Do chế độ sinh hoạt không hợp lý, ăn ngủ không điều độ làm nhiều ngủ ít, stress

Để hạn chế và phòng ngừa tổn thương gan cần thực hiện chế độ ăn uống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý, thường xuyên luyện tập thể dục nâng cao sức khỏe và sức đề kháng, hạn chế sử dụng bia rượu và các chất kích thích. Khi gặp các triệu chứng cần thăm khám và làm các xét nghiệm về gan.

Xem thêm: Công dụng cà gai leo trong điều trị bệnh gan

Theo eupharma.vn